گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه اهواز در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص راه اندازی سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران با نام« ناخدا» در راستای پاسخگویی به نیازهای غیر تجاری و بازرگانی مردم و مصرف کنندگان ارز درباره اینکه این سامانه می تواند بازار متشنج و قیمت های رو به بالای ارز را کنترل کند گفت: رئیس بانک مرکزی به تازگی در کنار بازار مبادله ارز و کالا، سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران با نام « ناخدا » را به مردم معرفی کرده و تاکید نموده این سامانه دو هفته دیگر راه‌اندازی خواهد شد تا به غیر از عرضه اسکناس، نیازهای ارزی غیربازرگانی را با مصارف ۳۸ گانه تحت پوشش قرار دهد و ارز مورد نیاز مردم را تامین کند. به گفته رئیس بانک مرکزی محل تامین این ارز، بازار مبادله ارز و طلا خواهد بود و قیمت آن نیز بر مبنای نرخ بازار متشکل ارزی است.
وی درباره ابهاماتی که همچنان بی پاسخ مانده گفت: علی رغم اینکه بخشی از آنچه مد نظر بانک مرکزی است به صورت خبری کوتاه اطلاع رسانی شده اما به دلایل مختلف راه اندازی چنین سامانه هایی نمی تواند از بازار ارز تنش زدایی کند و با کاهش التهابات قیمتی به پایین آمدن نرخ ارز منتهی شود.
مرتضی افقه اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز دلایل خود برای عدم موفقیت و امیدواری به عملکرد و نتایج مطلوب مورد نظر بانک مرکزی با راه اندازی سامانه های جدید گفت: بانک مرکزی با راه اندازی چنین سامانه هایی نمی تواند مانعی در برابر التهاب بازار قرار دهد چرا که ریشه التهاب بازار جای دیگری است و در حال حاضر ارتباط چندانی با سیاست های بانک مرکزی ندارد. قطع به یقین راه اندازی چنین سامانه ها و مراکزی برای رد و بدل کردن ارز وطلا، سیاست های مقطعی و کوتاه مدت است که نمی تواند به کاهش قیمت و ثبات نرخ ارز و چشم اندازهای روشن اقتصادی از جمله کاهش نرخ تورم دامن بزند.
مرتضی افقه استاد اقتصاد در این باره توضیح داد: با توجه به اینکه اصلی ترین محرک نرخ ارز در ایران التهابات ناشی از افزایش تنش های سیاسی با غرب و دنیای بیرون است راهبردها و سیاست هایی این چنینی نمی تواند سیر صعودی نرخ ارز را کاهش دهد و اثرات التهابی آن را را از روی بازارهای مختلف بردارد.
وی بیان داشت: دسترسی به منابع ارزی مطمئن و عرضه ارز به میزان مورد نیاز بازار و کاهش نرخ ارز وابسته به حاکمیت آرامش در سیاست خارجی و تقویت ارتباط تجاری و بازرگانی ایران با سایر کشورهای جهان است در غیر این صورت دورنمای خوبی برای کاهش التهابات نمی توان ارائه داد و بانک مرکزی و سیاستمداران با سیاستهای مختلف مقطعی که به کار می گیرند نمی توانند بر بی ثباتی های بازار ارز غلبه کنند.
مرتضی افقه خاطر نشان کرد: بانک مرکزی همچنان اعلام نکرده ۳۸ مورد عنوان شده برای دریافت ارز از این سامانه چه مواردی است. به عنوان مثال کسانی که برای حفظ ارزش پول و قدرت خرید به دنبال خرید ارز هستند آیا در این سامانه ارزی به آنها تعلق می گیرد؟ هر چند به نظر می رسد این افراد جزء کسانی باشند که قرار است براساس کارت ملی به آنها ۵ هزار یورو داده شود، پس می توان حدس زد بانک مرکزی از این طریق به دنبال پوشش دادن مصارفی مثل حفظ ارزش پول ملی برای درخواست کنندگان ارز است.
مرتضی افقه معتقد است: بانک مرکزی با راه اندازی چنین سامانه هایی بر آن است تا پول های دست مردم یا نقدینگی جامعه را جمع آوری کند. در واقع کوشش می کند خود وارد بازار ارز شود، یعنی به جای اینکه دلالان از مابه التفاوت پول بهره مند شود دولت کسب سود کند اگر این حدس درست باشد دولت به دنبال سودآوری خود است نه هدایت کشتی ارزی به سمت ساحل آرامش.
وی در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: شاید بخشی از هدف بانک مرکزی با راه اندازی چنین سامانه هایی جمع آوری نقدینگی با هدف کنترل نرخ تورم و شفاف سازی بازار ارز است اما مساله مهم این است که ریشه تنش جای دیگری است و با این سامانه ها از بین نمی رود، بنابراین بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی بازار آزاد مسیر خود را متاثر از تحولات سیاسی و تنش ها طی می کند و بانک مرکزی قادر به مهار نرخ ارز نخواهد بود.
نظر شما